Dục năng(Libido) là gì? Dục năng và hiện tượng cắm chốt
Libido (bản năng tính dục) là một khái niệm quan trọng trong thuyết phân tâm. Đây là một phần không thể thiếu của bản năng và là động lực thúc đẩy mọi hành vi, như Sigmund Freud đã nhấn mạnh.
Dục năng(libido) là gì
Dục năng (bản năng tính dục) là một khái niệm quan trọng trong thuyết phân tâm, mô tả một dạng năng lượng được tạo ra bởi các đặc tính bản năng sinh dục và sinh tồn. Đây là một phần không thể thiếu của bản năng và là động lực thúc đẩy mọi hành vi, như Sigmund Freud đã nhấn mạnh.
Theo Freud, thuật ngữ dục năng (tức libido) không chỉ đề cập đến năng lượng từ quan hệ tình dục, mà còn bao hàm tất cả các nguồn năng lượng tinh thần.
Tuy nhiên, hiện nay, thuật ngữ này thường bị công khai bao quát hóa thành tình dục, mặc dù điều này không chính xác theo quan điểm của Freud. Điều này có thể giải thích tại sao nhiều người hiểu nhầm và chỉ tập trung vào khía cạnh tình dục của dục năng.
Dục năng ảnh hưởng như thế nào lên hành vi?
Theo Freud, bản năng là cấu phần duy nhất trong tính cách xuất hiện từ lúc mới sinh ra và chứa đựng một kho tàng năng lượng ban sơ. Bản năng này luôn khát khao tìm kiếm sự hài lòng và đòi hỏi đáp ứng ngay những nhu cầu của mình.
Tuy nhiên, bản năng cần được kiểm soát bởi nguyên lý thỏa mãn để đảm bảo sự thỏa mãn được tối đa. Bản ngã, là phần của nhân cách, có trách nhiệm kiểm soát nguồn năng lượng dục tính của bản năng và đảm bảo rằng những ham muốn này được thể hiện ra một cách có thể chấp nhận được.
Siêu ngã, cũng là một phần của tính cách, hình thành bởi việc truyền dạy đạo đức từ cha mẹ và xã hội để điều hòa các nhu cầu cơ bản do dục năng tạo ra. Để phát triển tính cách khỏe mạnh, trẻ cần phải trải qua các giai đoạn phát triển tâm lý tính dục.
Dục năng và hiện tượng cắm chốt
Trong một số trường hợp, sự tập trung năng lượng tính dục của một người có khả năng bị chốt giữ ở một giai đoạn phát triển ban đầu nào đó trong quá trình phát triển. Theo Freud, hiện tượng này được gọi là “cắm chốt”. Khi hiện tượng này xảy ra, nguồn năng lượng tính dục của cá nhân cũng sẽ bị gắn chặt vào giai đoạn phát triển nhất định và bản thân chủ thể sẽ vẫn mãi “mắc kẹt” ở giai đoạn đó cho đến khi xung đột được tháo gỡ.
Ví dụ, giai đoạn đầu tiên trong học thuyết các giai đoạn phát triển tâm lý tính dục của Freud là giai đoạn miệng. Trong khoảng thời gian này, dục năng của một đứa trẻ sẽ tập trung vào miệng nên những hoạt động như ăn, uống và bú sẽ được ưu tiên.
Nếu hiện tượng cắm chốt xảy ra ở giai đoạn này, thì nguồn năng lượng tính dục của người này khi trưởng thành sẽ vẫn tập trung vào giai đoạn này. Điều này có thể dẫn đến những vấn đề như cắn móng tay, uống rượu bia, hút thuốc và những thói quen khác. Vì vậy, rất quan trọng để người lớn giúp trẻ phát triển các hoạt động khác nhau để tránh cắm chốt và khuyến khích sự phát triển toàn diện của trẻ.
Dục năng bị hạn chế
Các lý thuyết của Sigmund Freud cho rằng mỗi cá nhân sở hữu một lượng năng lượng tình dục đáng kể. Tuy nhiên, vì năng lượng này bị giới hạn, ông tin rằng các yếu tố ảnh hưởng đến giới hạn này đến từ nhiều quá trình tâm lý khác nhau.
Ví dụ, Freud cho rằng việc đàn áp hành vi, hoặc chôn vùi ký ức, buộc chúng ra khỏi tâm trí ý thức và đòi hỏi một lượng năng lượng tâm lý đáng kể. Mọi quá trình tâm lý đều đòi hỏi nhiều năng lượng để duy trì, và nó ảnh hưởng đáng kể đến sự vận hành bình thường của tâm trí con người.
Khái niệm này cho thấy tầm quan trọng của việc duy trì cân bằng giữa sức khỏe tâm lý và tình thể. Nếu không cẩn thận, lượng năng lượng tâm lý cần thiết để duy trì một trạng thái tâm trí khỏe mạnh có thể trở nên quá tải, dẫn đến các vấn đề sức khỏe tâm thần như lo âu, trầm cảm và căng thẳng. Do đó, rất quan trọng để phát triển các chiến lược giúp chúng ta điều tiết năng lượng tâm lý của mình để đảm bảo một trạng thái tâm trí khỏe mạnh.
Dục năng hay libido là một khái niệm quan trọng trong thuyết phân tâm, mô tả một dạng năng lượng được tạo ra bởi các đặc tính bản năng sinh dục và sinh tồn. Dục năng không chỉ đề cập đến năng lượng từ quan hệ tình dục, mà còn bao hàm tất cả các nguồn năng lượng tinh thần.
