BIOS là gì? Sự khác biệt giữa UEFI và BIOS truyền thống
Nếu bạn muốn có kiểm soát đầy đủ trên chiếc máy tính của mình, thì không thể không biết về BIOS. Vậy, BIOS là gì và phần mềm này được sử dụng để làm gì? Để hiểu rõ hơn về khái niệm cơ bản này, chúng ta hãy cùng tìm hiểu qua bài viết dưới đây của tipnhanhcom.
BIOS máy tính là gì?
BIOS (Basic Input/Output System) là một hệ thống thông tin đầu vào/đầu ra cơ bản được lưu trữ trên một chip firmware nằm trên bo mạch chủ (mainboard) của máy vi tính.
Theo tên gọi, BIOS có nhiệm vụ điều khiển các tính năng căn bản của máy vi tính, những tính năng mà chúng ta thường ít quan tâm đến: kết nối và chạy trình điều khiển (driver) cho các thiết bị ngoại vi như chuột, bàn phím, usb…, đọc trật tự ổ cứng để khởi động các hệ điều hành, hiển thị tín hiệu lên màn hình và nhiều hơn nữa.
Ngoài ra, BIOS còn có thể được cấu hình bởi người dùng để điều chỉnh một số thiết lập cơ bản của hệ thống, chẳng hạn như cài đặt ngôn ngữ, thiết lập thứ tự ưu tiên khởi động từ các thiết bị lưu trữ khác nhau, và thậm chí cả overclocking (nâng cao hiệu suất của máy tính). Tuy nhiên, việc cấu hình BIOS phức tạp hơn và đòi hỏi kiến thức kỹ thuật hơn, do đó, người dùng cần thận trọng khi thực hiện các thay đổi trong BIOS.
Làm thế nào để truy nhập vào BIOS?
Để truy nhập vào BIOS khi khởi động máy tính, bạn có thể nhấn phím Delete (Del). Ngoài ra, một số nhà sản xuất cũng cho phép truy nhập vào BIOS bằng cách nhấn phím Esc hoặc F2 khi máy đang khởi động.
Bạn có thể tìm thấy thông tin về nút bấm để truy nhập vào BIOS trên màn hình khởi động của máy tính. Trong giao diện BIOS truyền thống, bạn sẽ cần sử dụng các nút mũi tên hoặc các phím F như F5, F6, F9, F10… để duyệt qua các menu và nhấn Enter để chọn. Nếu muốn thoát hoặc hủy bỏ, bạn có thể nhấn phím Esc. Đối với hầu hết các trường hợp, việc nhấn phím F10 sẽ giúp bạn lưu các cài đặt và khởi động lại hệ thống.
Sự khác biệt giữa UEFI và BIOS truyền thống
Trước khi đi vào tìm hiểu các Bản năng của BIOS, chúng ta sẽ đề cập tới một loại BIOS mới: UEFI. Khác với BIOS truyền thống vốn có giao diện khá thô sơ gọi nhắc về thời kỳ mới ra dòng DOS, UEFI có giao diện thân thiện hơn, cho phép người dùng dễ dàng sử dụng hoặc quản lí hơn nhiều. UEFI có trợ giúp sử dụng chuột và cũng có thể trợ giúp các nhân tố đồ họa như giản đồ hoặc biểu tượng nhiều màu sắc, khắc với BIOS truyền thống vốn chỉ có không tới 10 màu và gần như chỉ sử dụng các chữ cái, chữ số và ký tự đặc biệt căn bản (#, %, <,=””> …).
Bên cạnh những điều đó, UEFI cũng không bị giới hạn về bộ nhớ, số lượng phân vùng tối đa, dung lượng ổ cứng tối đa… như BIOS truyền thống. Điều này có nghĩa là bạn có thể mở rộng phạm vi sử dụng của máy tính của mình mà không gặp bất kỳ rào cản nào từ BIOS.
Như bạn có khả năng nhìn thấy từ 2 giao diện phía trên, UEFI là phiên bản nâng cấp BIOS của hiện tại và tương lai. Giao diện BIOS truyền thống đã hiện diện trên máy vi tính trong hàng chục năm trời, nhưng những giới hạn của BIOS truyền thống giờ có xác suất gây cản trở rất nhiều cho các phần cứng mới. Chính vì thế các nhà sản xuất bo mạch chủ đều đã chuyển lên sử dụng UEFI để tận dụng tối đa tiềm năng của các thiết bị mới.
Tuy thế, UEFI vẫn có cùng một số tính năng căn bản cần thiết như BIOS truyền thống. Do giao diện đồ họa này mới hiện ra gần đây, rất có thể chiếc PC mà bạn đang dùng vẫn sử dụng giao diện BIOS cũ. Để hiểu hơn về BIOS máy tính, mời các bạn tham khảo bài viết những điều mà bạn nên biết về BIOS máy tính.
Ngoài ra, còn một số điểm khác biệt giữa UEFI và BIOS truyền thống. Trong khi BIOS truyền thống chỉ hỗ trợ các chữ cái, chữ số và một số ký tự đặc biệt căn bản, UEFI có khả năng hỗ trợ các biểu tượng đồ họa nhiều màu sắc, tạo ra một giao diện thân thiện với người dùng. Cũng khác với BIOS truyền thống, UEFI không bị giới hạn về bộ nhớ, số lượng phân vùng tối đa hay dung lượng ổ cứng tối đa. Điều này mang lại khả năng mở rộng và tận dụng tối đa tiềm năng của máy tính.
Với UEFI, người dùng cũng có thể sử dụng chuột để thao tác, giúp việc sử dụng và quản lý dễ dàng hơn rất nhiều. Đồng thời, UEFI cũng cung cấp các công cụ hỗ trợ như giản đồ và biểu đồ để giúp người dùng hiểu rõ hơn về các thông số và cấu hình của hệ thống.
Tóm lại, UEFI là một bản nâng cấp đáng giá của BIOS truyền thống, mang lại giao diện thân thiện và nhiều tính năng mới. Dù vậy, UEFI vẫn giữ lại một số tính năng căn bản của BIOS truyền thống và có thể được sử dụng cùng với giao diện cũ trên một số máy tính. Việc hiểu rõ về BIOS và UEFI sẽ giúp bạn tận dụng tối đa tiềm năng của máy tính và đảm bảo hoạt động ổn định và hiệu quả.
Lời kết
Với những thông tin cơ bản về BIOS này, bạn sẽ có một cái nhìn tổng quan về vai trò và chức năng của nó trong việc điều khiển máy tính của bạn. Hãy tiếp tục đọc bài viết để khám phá thêm về BIOS và những điều thú vị liên quan đến nó.
Tóm lại, khi máy vi tính được bật, BIOS đảm nhiệm nhiệm vụ “đánh thức” từng linh kiện và kiểm tra xem chúng có hoạt động bình thường hay không. Sau đó, BIOS sẽ chuyển nhiệm vụ điều khiển cho hệ điều hành. Điều này cũng có nghĩa là dù máy tính của bạn có đạt đến mức hiện đại đến đâu, nếu không có BIOS, máy tính sẽ không thể khởi động được. Có thể nói, BIOS là một trong những chi tiết rất quan trọng trong các dòng máy tính hiện nay.
